Nhân tuyến giáp là gì?

Tuyến giáp là tuyến nội tiết nằm ở phía trước cổ, có hình con bướm, là tuyến nội tiết quan trọng và lớn nhất trong cơ thể. Đây cũng là vị trí thường xuất hiện các khối u, bướu tuyến giáp, trong đó có bệnh nhân tuyến giáp. Vậy nhân tuyến giáp là gì và có nguy hiểm không?

Tuyến giáp là tuyến nội tiết nằm ở phía trước cổ, có hình con bướm

Bướu nhân tuyến giáp là gì?

Nhân tuyến giáp là tổn thương dạng khối khu trú nằm ở tuyến giáp, làm thay đổi cấu trúc và chức năng của tuyến giáp.

Đây là bệnh lý thường gặp, qua khám lâm sàng phát hiện bệnh ở khoảng 4 - 7% dân số, tỷ lệ mắc phải ở nữ cao gấp 5 lần so với nam giới. Tỷ lệ phát hiện bệnh qua siêu âm cao hơn rất nhiều, từ 19 - 67%. Độ tuổi mắc bệnh thường gặp nhất là từ 36 – 55 tuổi.

Xem thêm: Các nguyên nhân gây nhân tuyến giáp

Một số đặc điểm của nhân tuyến giáp

Hầu hết các trường hợp là nhân tuyến giáp lành tính, một tỷ lệ nhỏ phát hiện nhân có chứa tế bào ung thư. Do đó khi có biểu hiện của bệnh, cần đi khám chuyên khoa để các bác sĩ có thể chẩn đoán chính xác, phát hiện sớm bướu nhân hay là ung thư để điều trị kịp thời.

Khi có dấu hiệu của nhân giáp, bệnh nhân nên đi khám chuyên khoa sớm

Nhân tuyến giáp có 2 loại: đơn nhân và đa nhân. Thông thường bệnh nhân chỉ sờ thấy các nhân lớn, nằm ở gần bề mặt, còn các nhân nhỏ có đường kính dưới 1cm rất khó để phát hiện khi khám bằng tay, phải chẩn đoán bằng siêu âm. Đa số bướu nhân tuyến giáp lành tính tiến triển rất chậm.

Các triệu chứng thường gặp của bướu nhân tuyến giáp

Phần lớn bướu nhân tuyến giáp thường không có triệu chứng lâm sàng, bệnh nhân thường phát hiện bệnh khi tình cờ đi khám sức khỏe định kỳ hoặc chụp CT scan hoặc siêu âm tuyến giáp.

Khi nhân phát triển lớn, chính bệnh nhân hoặc những người xung quanh có thể phát hiện thấy. Người bệnh có thể phát hiện thấy khi soi gương thấy sưng vùng cổ hoặc khi cài nút cổ áo hay khi đeo vòng cổ, sờ vùng cổ có thể thấy có một hoặc nhiều nhân. Trong trường hợp nhân giáp đủ lớn có thể gây chèn ép vào khí quản hoặc thực quản khiến bệnh nhân cảm thấy đau cổ, cảm giác vướng vùng họng, nuốt nghẹn, khó thở, giọng nói bị khàn đi,…

Trong một số trường hợp, khi nhân giáp hoạt động quá mức, gia tăng sản xuất hormone tuyến giáp, gây rối loạn chuyển hóa trong cơ thể. Khi đó, cơ thể bệnh nhân thường xuất hiện một số triệu chứng của rối loạn chức năng tuyến giáp như: tay run, tim đập nhanh, hồi hộp trống ngực, ra nhiều mồ hôi, mất ngủ, cơ thể mệt mỏi, yếu cơ, sút cân,…

Bướu nhân tuyến giáp có nguy hiểm không?

Phần lớn các trường hợp là bướu nhân lành tính. Để xác định chính xác đó là bướu nhân tuyến giáp lành tính hay ác tính, bệnh nhân cần được tiến hành một số biện pháp chẩn đoán đánh giá nhân tuyến giáp.

Siêu âm là một trong những biện pháp cần thiết để chẩn đoán chính xác các khối nhân

Khi có dấu hiệu nghi ngờ tuyến giáp có nhân, bác sĩ sẽ tiến hành siêu âm vùng cổ để xác định chính xác vị trí, kích thước và số lượng nhân tuyến giáp, chúng ở dạng đặc hay dạng nang chứa dịch. Siêu âm cũng giúp xác định các nhân giáp có khả năng ung thư cao hay không dựa vào một số đặc điểm thường gặp của ung thư tuyến giáp biểu hiện trên siêu âm. Ngoài ra, siêu âm còn giúp bác sĩ thực hiện thủ thuật FNA được chính xác.

Sau đó, để xác định chính xác đó là bướu nhân lành tính hay ác tính, cần chọc hút tế bào tuyến giáp bằng kim nhỏ (FNA): dưới sự hướng dẫn của siêu âm, bác sĩ tiến hành chọc kim nhỏ vào các nhân để lấy mẫu tế bào đem soi dưới kính hiển vi, tìm tế bào ác tính.

Kết quả sinh thiết có thể là:

Ác tính (dương tính): chiếm khoảng 4 – 5% các trường hợp, khối u có thể ở các dạng: thể nhú, thể nang, thể tủy và ung thư thể không biệt hóa.
Lành tính (âm tính): chiếm khoảng 69 – 74%, bướu nhân ở các dạng như bướu keo, viêm tuyến giáp bán cấp, viêm tuyến giáp Hashimoto, nang tuyến giáp.
Không xác định (nghi ngờ): Quá sản nang, quá sản tế bào Hurthle hoặc có kết quả nghi ngờ (nhưng không khẳng định) ung thư.
Không có chẩn đoán hoặc không đầy đủ: chiếm khoảng 5% trong số các trường hợp sinh thiết dưới hướng dẫn siêu âm. Kết quả đó là do lúc làm thủ thuật FNA không lấy được nhiều tế bào nhân tuyến giáp, thường gặp ở nhân giáp dạng nang. Đối với trường hợp này, thường sẽ phải tiến hành FNA lần 2 hoặc phẫu thuật phụ thuộc vào đánh giá của bác sĩ.

Ngoài ra còn có các phương pháp chẩn đoán đánh giá nhân tuyến giáp khác như: xạ hình tuyến giáp, xét nghiệm sinh hóa.

Các phương pháp điều trị

Sau khi có kết quả chẩn đoán chính xác, tùy thuộc vào đặc điểm kết quả tế bào học tế bào nhân giáp, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp với bệnh nhân. Các phương pháp điều trị bướu nhân tuyến giáp hiện nay bao gồm:

Điều trị bằng Thyroxine: thường áp dụng cho bệnh nhân có nhân giáp nhỏ, bướu giáp keo và chắc chắn loại trừ khả năng u ác tính.
Phẫu thuật loại bỏ nhân giáp: bác sĩ chỉ định phẫu thuật đối với trường hợp là ung thư hoặc nghi ngờ ung thư dựa trên kết quả tế bào học, hoặc bướu giáp quá to gây chèn ép.

Phẫu thuật loại bỏ khối nhân ở tuyến giáp

Điều trị Iod phóng xạ: áp dụng ở những bệnh nhân có bướu nhân hoạt động, có thể kèm theo cường giáp.
Tiêm cồn qua da: áp dụng điều trị bướu nhân đặc hoặc u nang hoặc u hỗn hợp.
Sử dụng các sản phẩm hỗ trợ điều trị tiêu dần bướu tuyến giáp: hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại sản phẩm có tác dụng hỗ trợ tiêu u tuyến giáp, bệnh nhân nên lựa chọn và sử dụng theo chỉ định của bác sĩ.

Nhân tuyến giáp lành tính cần được theo dõi thường xuyên bằng siêu âm mỗi 6-12 tháng và thăm khám lâm sàng hàng năm, có thể tiến hành xét nghiệm FT4, TSH và chọc hút tế bào tuyến giáp nếu cần. Sau điều trị, bệnh nhân cần được theo dõi tình trạng tái phát bướu nhân và đánh giá tình trạng suy giáp để có biện pháp điều trị kịp thời.

Xem thêm:

>>> Nhân tuyến giáp kiêng ăn gì

Tag: đa nhân tuyến giáp là gì